De Lange Jan was een markant herkenningspunt van Heerlen. De Lange Jan werd in 1937/1938 gebouwd om als schoorsteen van de elektriciteitscentrale van de Oranje Nassaumijn I te dienen. De Lange Jan was in totaal 135 meter hoog.
Na de sluiting van de Oranje Nassaumijn I op 31 december 1974, werd de Lange Jan op zaterdag 21 augustus 1976 opgeblazen.
Tegenwoordig staat op het terrein waar de Lange Jan stond, een deel van het oude gebouw van het Centraal Bureau voor de Statistiek uit de jaren 70.
Alleen het schacht- en ophaalgebouw waarin thans het Nederlands Mijnmuseum is gehuisvest is nog zichtbaar uit deze tijd. Je herkent dit duidelijk aan de stalen schachtbok met de rode neonletters ‘ON’ van ‘Oranje Nassau’ erop. Ook is de watertoren van de mijn bewaard gebleven.
De Ladder
Maar er is meer bewaard gebleven. Ondernemer Maurice Oostwegel heeft het enige fysieke erfstuk van de 135 meter hoge Lange Jan: een origineel stuk van de trap. Hij is in gesprek met de Heerlense politiek om dit unieke stuk te verwerken in een door hem te realiseren monument voor D’r Lange Jan in de Heerlense binnenstad.
“Uit eerbied voor de koempels en de Heerlense mijnhistorie wil ik graag een replica van De Lange Jan bouwen op de rotonde voor het kantoor van de Oranje Nassau”, zo vertelt Oostwegel. “Deze trap gaan we dan verwerken in de top.”
Rookgas
Via de Lange Jan werden de rookgassen voor de stook van kolenslib de lucht in geblazen. Het leidde in de eerste jaren tot zwarte roet op de gewassen beddenlakens, doordat het rookgas snel neerdaalde in de omgeving. Na de plaatsing van een filter werd de zichtbare overlast beperkt.
Positief
De nieuwe Lange Jan zou 27 meter hoog moeten worden, met een bouwschaal van 1 op 5. Veel voorbijgangers vinden de constructie een goed idee. “Mijn vader heeft nog in de mijnen gewerkt. Hij was eigenlijk blij met de sluiting. Zelf had hij stoflongen en is hij ernstig ziek geworden. Hij zei altijd dat hij ons zou verbieden om in de mijnen te gaan werken. Maar het is een belangrijk onderdeel van onze historie.”
Of het project zijn doorgang gaat vinden en op welke termijn kunt u volgen via delangejan.nl of derlangejan.nl.
Maurice Oostwegel